در صفحات تقویم، چهاردهم تیرماه با عنوان «روز قلم» به خود جلوه ای دیگر بخشیده است. نام گذاری این روز به نام قلم، بی ارتباط با تاریخ کهن متمدن و فرهنگ ساز این سرزمین نیست. ابوریحان بیرونی در کتاب آثار الباقیه خود آورده است که چهاردهمین روز از تیرماه را ایرانیان باستان، روز تیر (عطارد) می نامیدند. از طرفی سیاره تیر یا همان عطارد، در فرهنگ ادب پارسی، کاتب و نویسنده ستارگان است. به همین مناسبت این روز را روز نویسندگان می دانستند و گرامی می داشتند.
ارزش و کرامت قلم بسیار بالاتر از آن است که برای بزرگداشت آن و صاحبانش به اختصاص دادن روزی در تقویم به آن بسنده کنیم. این ساده ترین شعار برای تجلیل از مقام قلم و ارباب قلم است. سخن قلم
آن روز که خداوند مرا آفريد و با دست قدرت خويش، بر سينه «لوحم» کشيد تا سرنوشت همگان را بر آن صفحه رقم زنم، موقعيت و منزلتم آن چنان بالا رفت که آفريننده همه آفريده‏ها، بر من و آثارم سوگند ياد کرد و فرمود: «ن والقلم و ما يسْطرون؛ سوگند به قلم و آنچه مي‏نويسند.»
مرحوم علامه طبرسي رحمه‏الله، در تفسير مجمع البيان، در مورد قلم مي‏نويسد: «پايه امور دين و دنيا بر دو چيز است: قلم و شمشير و شمشير زير پوشش قلم قرار دارد.»
جایگاه قلم در اسلام
سوگند خداوند در قرآن به نام قلم، گویاترین شاهد بر شرافت و قداست آن است: «ن و الْقلم و ما یسْطرون؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند.» در جایی که خداوند، صاحب هستی به آفریده ای از آفریده های خود قسم یاد می کند، بشر در چه جایگاهی می تواند از ارج و منزلت آن سخن براند.
در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا (ص) با مبدأ هستی در غار حرا، سخن از قلم به میان می آید، تا جایی که خداوند خود را این گونه معرفی می کند:«الّذی علّم بالْقلم؛ آن که با قلم آموخت.»
با سیری در زندگی پیامبر و امامان علیهم السلام می توان توجه و اهتمام عملی به نوشتن را از متن سیره آنان دریافت. این قدرشناسی به حدی بود که گاه موجب آزادی اسیران کفار می گشت. در صدر اسلام، پس از پایان برخی جنگ ها، پیامبر دستور می فرمود اسیرانی که به ده نفر از مسلمانان خواندن و نوشتن بیاموزند، آزاد شوند. این عمل در جامعه محروم از تمدن آن دوره، زیباترین و مؤثرترین پیام برای ارج نهادن به جایگاه قلم و علم بوده و هست.
چشمه قلم
«قلم» چشمه است، آن را نخشکانیم. «قلم» چشم است تا قدم از قدم برداریم و پیش پایمان را ببینیم، آن را کور نکنیم. «قلم» عصاست، نه فقط برای پیران که همگان بدان تکیه می‏کنند. قلم، تنها عصای دست نیست، فرهنگ، اندیشه، تفکر و فرهیختگی، همه بر این عصا تکیه کرده‏اند، این عصا را نشکنیم. «قلم» زبان است، سخن می‏گوید، جنبش دارد، حیات قلم را نگیریم. «قلم» مقدّس است. «قلم»، همان وسیله‏ای است که خداوند با آن تعلیم نمود.
جامعه مطلوب
قلم را نباید به دست نااهلان سپرد. قلم در دست نابخردان که نمی‏دانند چگونه از آن استفاده کنند یا غرض‏ورزان که نمی‏خواهند از آن به شیوه صحیح استفاده کنند، همان تیغ از نیام برکشیده به دست زنگی مست است که لجام گسیخته، کیان اسلام و انقلاب را به مخاطره می‏اندازد. همه نوشته‏ها، اعم از کتاب و مطبوعات، باید در راستای اهداف والا و گهربار اسلام و انقلاب اسلامی باشند تا آن جامعه مطلوب اسلامی که مقام معظم رهبری، در پیام خود، به مناسبت سالگرد ارتحال حضرت امام رحمه‏الله ترسیم کردند، محقق شود: "جامعه مطلوب اسلامی، جامعه‏ای است که در آن، گنجینه‏های فکر و ذهن انسان‏ها که گران بهاترین ثروت ملّی هر جامعه‏ای است، استخراج و به کار گرفته شود، بی‏سوادی ریشه کن گردد، مدارس،... دانشگاه‏ها و حوزه‏های علمیه پررونق، مراکز تحقیق فعّال و پیشرو،... مطبوعات پرمغز و آگاهی بخش، دانشمندان و اساتید با نشاط و پرانگیزه... و نویسندگان... فیض ‏بخش باشند"